کود فسفر بالا چیست؟
به طور کلی، فسفر جزو مواد ضروری برای رشد گیاهان و عملکرد بهتر آنهاست. همچنین، خرید کود فسفر بالا کمک میکند که درختان برای عملکرد و رشد بهتر خود، از آن استفاده کنند و به بلوغ برسند.
یکی از انواع مهم کودهای شیمیایی، کود فسفر محسوب میشود؛ چرا که در فعالیت‌هایی مانند فتوسنتز، ذخیرۀ انرژی، رشد سلول، تقسیم سلولی و دیگر فعالیتهای مهم موجودات زنده، نقش ضروری و مهمی را ایفا کند. از آنجایی که قیمت کود فسفر بالا مقرونبهصرفه است و قیمت چندان بالایی ندارد، باعث شده است تا افراد زیادی به خرید آن تمایل داشته باشند.
DNA و RNA قسمت مهمی از ژنتیک یک گیاه را تشکیل میدهند و بسیاری از عوامل رشد و ساخت پروتئین آنها به این بخش مربوط میشود. فسفر جزء مهمی از DNA و RNA را تشکیل میدهد؛ بنابراین، ادامۀ زندگی بیشتر گیاهان به این کود وابسته است و اهمیت بسزایی در رشد آنها دارد.
یکی دیگر از نکات مربوط به کود فسفر بالا این است که این ماده در خاک هم بهصورت ارگانیک و هم غیرارگانیک پیدا میشود، اما شکل محلول آن در خاک به مقدار کمی وجود دارد. گیاهان نیز تنها قابلیت این را دارند که بخش حلشده در محلول خاک را دریافت کنند؛ از این رو، گیاهان مقدار کمی فسفر را میتوانند در اختیار داشته باشند. این اتفاق به این دلیل است که بیشتر فسفر خاک در ترکیبات شیمیایی پایدار قرار دارد.
کود فسفر بالای مایع
هنگام خرید کود فسفر بالا با یک شکل دیگر آن، یعنی کود فسفر بالای مایع نیز مواجه خواهید شد. این کود در گذشته بهعلت داشتن مولکولهای بزرگ اسید فسفریک، امکان استفاده از طریق برگ را نداشتند و نمیشد بهصورت محلولپاشی از آن استفاده کرد؛ اما امروزه با در دسترس قرارگرفتن انواع کود فسفر بالای مایع، شما امکان استفاده از آن را برای گیاه خود دارید. کودهای فسفر بالای مایع در انواع برندها و قیمتها در بازار وجود دارند که هر یک، ویژگیهای مخصوصبهخود را دارند.
این شکل از انواع مدلهای کود فسفر، استفاده برای گیاهان را راحتتر میسازد و شما را با چالشهای کمتری مواجه میسازد.
انواع کود فسفر بالا
خرید کود فسفر بالا انواع مختلفی دارد (مانند فسفیت پتاسیم) که ممکن است برای انتخاب، شما را دچار مشکل کند. در اینجا به بررسی انواع مدلهای جامد و مایع آن خواهیم پرداخت.
کود سوپر فسفات ساده:
این کود بهطور کلی دارای تقریباً 9 درصد فسفر، 11 درصد گوگرد و 19 درصد کلسیم است. یکی از ویژگیهای این کود این است که به شکل گرانوله وجود دارد و قابلیت استفاده در همۀ بخشهای زراعی را دارد. علاوه بر این، اگر حتی در محیط رطوبت کافی وجود نداشته باشد، بدون هیچ مشکلی برای مدت طولانی قابل استفاده است. با اکثر کودها، به جز کودهای اوره فسفات و دیآمونیومفسفات، قابلیت ترکیبشدن دارد و به علت وجود گوگرد و کلسیم، باعث نگهداری ساختار خاک میشود.
مونو آمونیوم فسفات:
شامل 22 درصد فسفر، 1.5 درصد گوگرد، 10 درصد نیتروژن و 1.6 درصد عناصر دیگر مثل کلسیم است .یکی از ویژگیهای خوب این نوع از انواع کود فسفر بالا، این است که با بیشتر کودها میتواند ترکیب شود و در بیشتر بخشهای کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرد. با داشتن مقدار بالای فسفر و میزان کم فلزات سنگین، به یکی از انواع محبوب کود فسفر بالا تبدیل شده است. همچنین، این کود به نسبت دیآمونیومفسفات، بیشتر توصیه میشود و آن هم به علت واکنش اسیدی زیاد دیآمونیومفسفات در خاکهای آهکی است.
دی آمونیوم فسفات:
این کود فسفر بالا شامل 18 درصد نیتروژن، 20 درصد فسفر و 1.5 درصد گوگرد است. یکی از ویژگیهای این نوع کود، ترکیبشدن با اکثر کودها، حتی انواع کمیاب آنهاست. همچنین، یکی دیگر از موارد استفادۀ این کود، بهعنوان کود نیتروژن است؛ چرا که میزان نیتروژن بالایی دارد.
آمونیوم پلی فسفات:
این کود شامل 10 درصد نیتروژن و 15 درصد فسفر است. علاوه بر این، تمام میزان فسفری که در این کود وجود دارد، امکان حلشدن در آب را دارد.
سنگ فسفات یا خاک فسفات:
یکی دیگر از انواع کود فسفر بالا، این نوع است که شامل 15 درصد فسفر است. نحوۀ استفاده از آن بهصورت چال در باغها یا قبل کشت در مزارع است.
مونو پتاسیم فسفات:
این کود شامل 23 درصد فسفر و 20 درصد پتاسیم است. یکی از مزایای این کود، قابلیت انحلال بالای آن است و به همین دلیل، میتوان بهصورت محلول در آب برای گیاه نیز مورد استفاده قرار داد. البته، باید بدانید که علاوه بر محلول در آب، بهصورت پاشش بر سطح خاک نیز امکان استفاده دارد.
سوپر فسفات تریپل:
این کود فسفر بالا شامل 20 درصد فسفر و مقدار قابل توجهی عناصر دیگری مانند کلسیم و گوگرد است. بهعلاوه، هنگامی که این کود به شکل نواری در فاصلۀ پنج سانت از یک بذر قرار میگیرد، نسبت به کاربرد پخش سطحی بیشتر و بالاتر است. ضمن اینکه قابلیت استفاده و ترکیب با سایر عناصر را نیز دارد.
بهترین زمان استفاده از کود فسفر بالا
خرید کود فسفر بالا یک انتخاب هوشمندانه برای کسانی است که دارای گیاهان مختلف هستند. این کود از ریشۀ گیاهان دریافت میشود و به ساقهها و برگهای آنها انتقال مییابد. بهعلاوه اینکه اگر زمان تماس فسفر با ذرات خاک زیادتر باشد، تأثیر آن در گیاه به همین مراتب افزایش مییابد؛ اما باید یک نکتۀ مهم راجعبه فسفر و مقدار آن به گیاهان دانست: هر چه میزان فسفری که به گیاهان انتقال پیدا میکند، بیش از اندازه باشد، باعث کاهشیافتن دیگر مواد موردنیاز برای گیاهان میشود. از این رو، باید در مصرف آن به اندازۀ کافی دقت داشته باشید تا از آسیبها و خطرات ناشی از آن به محصول خود جلوگیری به عمل آورید. ضمن اینکه فسفر یک مادۀ آلودهکنندۀ خاک نیز به شمار میرود و اگر در استفاده از آن افراط کنید، باعث آسیبزدن به محیطزیست نیز خواهد شد.
اگر نکات بالا را متوجه شدهاید، حتماً در استفادۀ فسفر از آنها استفاده کنید. بهطور کلی، بهترین زمان اعمال فسفر، هنگام شخمزدن زمین و قبل از کاشت محصول است. در واقع، باید مقدار مناسبی از کود فسفر بالا برای تقویت استفاده کنیم. البته، این میتواند در گیاهان مختلف، متفاوت باشد؛ بهعنوان مثال، برای برنج دقیقاً زمان کاشت باید از این کود استفاده کرد. علاوه بر تمام این مسائل، دقت داشته باشید که از این کودها دقیقاً در محل کاشت دانه اضافه کنید و نه بهصورت پراکنده در اطراف آن.
همان مقدار اولیۀ اعمال این کودها برای گیاهان کافی است؛ زیرا میزان آن با آبیاری کاهش نمییابد و احتیاج به دادن دوبارۀ آن بهصورت مرحله‌ای نیست.
علائم کمبود کود فسفر بالا در گیاهان
همانطور که از اهمیت و خرید کود فسفر بالا در گیاهان صحبت کردیم، باید بدانیم که کمبود آن در گیاهان نیز خطراتی را به دنبال دارد؛ بنابراین، فهمیدن بهموقع این موضوع باعث میشود گیاه به رشد طبیعی خود ادامه دهد و از مضرات آن جلوگیری به عمل آید.
راحتترین و سادهترین راه برای فهمیدن این موضوع، مشاهدۀ بالینی گیاه است. در واقع، با مشاهدۀ یک سری علائم، مانند کوچکبودن بیش از حد گیاه، تولیدنکردن گل یا محصول، داشتن ریشۀ ضعیف و دارابودن رنگ سبز روشن یا بنفش، از علائم مهمی هستند که هشدار کمبود کود فسفر را در گیاهان میدهد.
موارد گفتهشده باعث قطع محصولدهی گیاه میشود؛ بنابراین، با مشاهدۀ این علائم اقدام به اعمال کود فسفر بالا کنید تا هر چه سریعتر مشکل برطرف شود. در واقع، اگر بهموقع متوجه این قضیه شوید، مشکل چندانی برای گیاه شما به وجود نخواهد آمد؛ اما دقت داشته باشید در مصرف بیرویۀ کود فسفر بالا خودداری کنید.
مشاهدۀ بالینی گیاهان نمی‌تواند بهتنهایی ثابت کند که دچار کمبود کود فسفر بالا هستند یا اگر هم ثابت کند، در موارد خیلی شدید، متوجه آن خواهید شد و بهموقع نمیتوانید مشکل را درمان کنید. بنابراین، با انجام یک سری آزمایشات در آزمایشگاههای خاک و گیاهشناسی بهصورت کاملاً علمی و قطعی به بررسی کمبود آن بپردازید. در آزمایشگاههای مربوطه، با بررسی سطح و مقدار فسفر خاک متوجه کمبود آن میشوند. در واقع، از محلول شیمیایی برای استخراج فسفر استفاده میکنند و مواد بهدستآمده را مورد آزمایش قرار خواهند داد. در نهایت، طبق غلظت آن، نظر قطعی را میدهند.
مزایای استفاده از کود فسفر بالا در گیاهان
همانطور که تا الان به آن اشاره شد، کود فسفر بالا از مزایای بیشماری برخوردار است و برای افرادی که دارای باغ و زمینهای کشاورزی هستند، بسیار ضروری و لازم است. در اینجا به برخی از مزایای آن اشاره خواهیم کرد.
یکی از مزایای مهم خرید کود فسفر بالا این است که باعث افزایش تولید دانه در گیاهان و همچنین، تحریک رشد گیاه میشود که در نهایت سبب رشد و نمو صعودی آنها خواهد شد. افزون بر این، گاهی عواملی وجود دارند که باعث بیماری گیاه میشوند، اما با اعمال این کود، مقاومت ساقۀ گیاه در برابر عوامل بیماریزا افزایش مییابد. این کود باعث میشود سیستم ایمنی گیاهان در مقابل آفات مختلف یا خطرات اینچنینی افزایش یابد تا در نهایت، کیفیت محصولات و میوههای تولیدشده از گیاهان به بهترین شکل و مطلوبترین حالت خود باشد. ضمن اینکه کود فسفر بالا، بلوغ زودهنگامی را در ریشۀ گیاهان به وجود میآورد که این بلوغ، یکنواختتر و سریعتر نیز هست.
همانطور که میدانید، وقتی که میوهدهی و گلدهی گیاهان با بالاترین کیفیت ممکن باشد، یعنی کوددهی درست انجام شده است. از این رو، خرید کود فسفر بالا باعث بهبود میوهدهی و افزایش کیفیت گلدهی در گیاهان میشود.
مقدار فسفر طبیعی در خاک
فسفر بهصورت طبیعی در برخی خاکها وجود دارد. در واقع، در اکثر خاکها که سطح کمی دارند، فسفر یافت میشود، ولی میزان آن متفاوت است. البته باید بدانیم که فسفر طبیعی در خاک بهصورت ارگانیک و غیرارگانیک پیدا میشود؛ اما گیاهان تنها امکان استفاده از بخش حلشده را دارند و فسفر موجود در خاک به شکل یک ترکیب شیمیایی پایدار یافت میشود. بنابراین، مقدار کمی فسفر در اختیار گیاهان از طریق خاک قرار میگیرد.
نکات مهم در هنگام استفاده از کود فسفر بالا
نکات بسیار مهمی در هنگام استفاده و خرید کود فسفر بالا وجود دارد که دانستن آنها لازم است. بهعنوان اولین نکته توجه داشته باشید که کود فسفر را در نزدیکی گیاه بپاشید. در واقع، برخی خاکها دارای فسفر کمی هستند و این کار سبب میشود جذب این عنصر توسط گیاه بسیار بالاتر رود. با توجه به نکتۀ گفتهشده، اگر شما این کود را روی خاک اطراف گیاه پخش کنید، باعث میشوید گیاه به اندازۀ کافی آن را جذب نکند.
اگر بتوانید ph خاک را به بیشتر از پنج برسانید، روند جذب فسفر را افزایش میدهید. این اتفاق بدین خاطر میفتد که فسفر در خاک با آلومینیوم موجود، به دلیل مقدار کم آن وارد واکنش نمی‌شود و بهراحتی در دسترس گیاه قرار میگیرد. برای این کار میتوانید آهک را به خاکهای اسیدی اعمال کنید تا ph خاک بالاتر رود. اگر ph خاک کمتر از ۵ باشد، آلومینیوم موجود بهراحتی با فسفر واکنش میدهد و به مقدار کافی جذب آن میشود؛ بنابراین، هر چه خاک موجود قلیاییتر باشد، جذب فسفر بالاتر خواهد رفت.
بهترین ph برای خاک، تقریباً 6.5 تا 7 گزارش شده است؛ چرا که اگر بالاتر از این مقدار باشد، به علت تشکیل فسفاتهای کلسیم مجدد، از جذب آن توسط گیاه خودداری میشود.
بهعنوان کلام آخر، باید بدانید که خریدکود فسفر بالا برای گیاهان کاملاً انتخاب مفیدی است و مؤثر واقع خواهد شد و از جنبههای زیستمحیطی نیز دارای مزایایی است. خرید کود فسفر بالا در بازار بهدلیل داشتن مدلهای متنوع، شما را با چالش روبرو خواهد کرد.
قیمت خرید کود فسفر بالا نیز با توجه به برند، وزن و کارایی آن میتواند متفاوت باشد که میتوانید با تحقیقات کافی به انتخاب یکی از آنها اقدام کنید.