نیتروژن بخش از مولکول کلرفیل را تشکیل می دهد و بدون وجود این عنصر ساخت کلرفیل دچار مشکل می شود. زردی در برگهای پیر از علایم کمبود نیتروژن در گیاه می باشد. در اثر کمبود ازت برگها کوچک و ساقه و شاخه ها نازک هستند.
مصرف بیش از حد کود ازته باعث افزایش طول دوره رشد و دیررسی محصول می شود. این موضوع در مناطق سردسیر که با سرمای زود هنگام پاییزه مواجه است مشکل ساز می شود. مصرف زیاد کود ازت همچنین باعث کاهش مقاومت گیاه به بیماریها شده و خسارت آفات و بیماریها را افزایش می دهد. بنابرین در صورت نبود مدیریت صحیح و مصرف بی رویه کودهای ازته علاوه بر افزایش هزینه های تولید کاهش کیفیت و عملکرد محصول را داریم.
در زمان مصرف کودها بایستی به نکات زیر توجه شود تا هزینه مصرف کودهای شیمایی کاهش یافته و بیشترین بازدهی را داشته باشیم
- مصرف کود متناسب با نیاز گیاه، نوع گیاه و نوع خاک باشد
- با مدیریت نحوه مصرف کود بیشتری در دسترس گیاه قرار بگیرد
- زمان مصرف کود بایستی در مرحلهای باشد که گیاه حداکثر نیاز را داشته باشد.
نوع کود، زمان و مقدار مصرف در کاهش مصرف کود و کاهش هزینه های تولید بسیار موثر است. کود اوره به دلیل حلالیت بالایی که دارد خصوصآدر خاک های شنی دچار آبشویی می شود پس لازم است با توجه به نیاز گیاه در زمان مناسب و به مقدار نیاز مصرف شود.
مصرف زیاد کود اوره قبل از کشت درست زمانی که گیاه نمی تواند آن را جذب کند از طریق آبشویی و تصعید از دسترس ریشه گیاه خارج می شود. پس در مرحله قبل از کاشت بایستی کود اوره به مقدار کم مصرف شود و در مراحل بعدی، بر اساس نیاز گیاه، کود ازته مصرف شود. کود های اوره با پوشش گوگردی تا حدودی آزاد شدن نیتروژن را کاهش می دهد و این موضوع تا حدودی می تواند کارایی مصرف کود اوره را افزایش دهد.
زمان مصرف کود های ازته
کارایی مصرف کودهای ازته بیشتر بستگی به زمان مصرف دارد میزان جذب ازت خاک توسط ریشه گیاه از مرحله شروع جوانه زنی می باشد و تا قبل از گلدهی به بیشترین مقدار خود میرسد در حقیقت اوج مصرف ازت در گیاه انتهای مرحله رشد رویشی و قبل از گلدهی است.
در خاک های سنگین کود ازته بهتر است در سه مرحله و در خاک شنی در 5 یا 6 مرحله انجام شود در یک ماه اول به دلیل عدم توسعه ریشه، گیاه مقدار کمی کود ازته نیاز دارد البته این بستگی به نوع گیاه و سرعت رشد ریشه در ابتدای فصل رشد دارد.
در اغلب گیاهان زراعی بایستی مقدار 15 درصد ازت مورد نیاز گیاه را در زمان کاشت 15 درصد دیگر در زمان دو برگی و بقیه طی دو نوبت مصرف گردد. نکته مهم اینکه ازت توصیه شد بایستی تا یک ماه قبل از رسیدگی فیزیولوژیکی مصرف شده باشد. مصرف ازت بعد از این مرحله باعث تجمع نیترات در گیاه می گردد.